ZELFGEMAAKTE NATUURLIJKE VERF
Voor mijn kunstwerken werk ik met zelfgemaakte, natuurlijke verf en inkt van aarde en minerale pigmenten en van planten. De afgelopen jaren heb ik veel geleerd over dit ambacht. En toch: het blijft voor mij soms nog steeds een verrassing hoe de kleuren uitpakken, want: dezelfde plant, andere plek of grond en dat is vaak al een verschil... Ik vind dat (meestal) leuk, omdat het me uitnodigt om vrij te blijven, te spelen en vooral niet te creëren met een ‘eindplaatje’ in mijn hoofd.
Benieuwd naar mijn werkwijze en het ‘waarom’? Ik leg het graag uit. En je mag me er altijd meer over vragen.
© Foto: Liesbeth Paardekooper
Waarom?
Omdat het kan! Omdat de kleuren ‘leven’, ik vind ze mooier, echter, ze stralen een bepaalde warmte uit en zijn snel in balans. Omdat ik hierdoor extra betekenis kan toevoegen aan een kunstwerk. Omdat ik het storend vind dat er in ‘gewone’ verf schadelijke en giftige materialen zitten. Omdat ik merk dat als ik met zelfgemaakte producten werk, ik met meer plezier, liefde en aandacht aan de slag ben. Omdat ik de natuur zie als warme inspiratiebron met alle kleuren, vormen, lijnen. En omdat het een plek is die me telkens helpt om in mijn creatieve staat te zakken.
Zelfgemaakt
Ik maak alle verf zelf door aarde- en minerale pigmenten te vermengen met een bindmiddel. Daarnaast maak ik inkt van planten, bloemen, bladeren, takken, bessen etc. Omdat dit seizoen afhankelijk is – en dus, even voor de duidelijkheid: alleen te maken in een bepaald seizoen (!) - koop ik soms ook inkt bij 2 andere kunstenaressen. Zij maken deze inkt óok zelf, met net zoveel aandacht en liefde als ik (of misschien nog wel meer: ik heb het namelijk van hen geleerd).
Natuurlijk
Verf maak je door pigment te vermengen met een bindmiddel. Ik doe dat op twee manieren:
-
Ik vermeng de pigmenten met een acrylbinder. Ik werk hiervoor met de plantaardige, niet-giftige acrylbinder van Natural Earth paint.
-
Ik vermeng de pigmenten (of verdik de inkt) met arabische gom. Dit is de hars van de acaciaboom, en wordt al eeuwen gebruikt om verf mee te maken. En… het zit ook in eten, drop bijvoorbeeld. En dat plakrandje van een envelop…? Ook!
Kleurechtheid
Natuurlijke verf is.. natuurlijk. Dat betekent dat het in beweging is. In ontwikkeling. Het staat niet vast. Daarmee bedoel ik dat de kleuren niet zoals synthetische verf altijd hetzelfde blijven (hoewel óok die verbleken).
Natuurlijke verf blijft leven op papier en zal op den duur vervagen. Ik vind het belangrijk om daar helder in te zijn. Wel is het zo dat verf van pigmenten kleurvaster is dan plantaardige verf en inkt. En daarnaast wordt er bij de plantaardige verf en inkt onderscheid gemaakt tussen grand teints, en petit teints:
-
Grand teints zijn kleuren die lang hun intensiteit bewaren en niet snel vervagen. Dit zijn traditionele verfplanten, die ook vroeger door de oude meesters (maar ook al door de Romeinen) veel gebruikt werden. Denk aan wede, indigo, meekrap, galnoten, wouw.
-
Petit teints zijn kleuren die sneller zullen vervagen. Dit zijn alle planten die geen ‘officiële’ verfplant zijn.
-
Er is een manier om de petit teints langer kleurecht te houden, door van de inkt een pigment te maken. Met deze techniek werk ik ook.
-
Bij mijn werk in opdracht, maak ik gebruik van deze verschillende methoden en zal ik het werk ook opbouwen met pigmenten en plantaardige verf en inkt. Hierover hebben we in het beginstadium contact.
Tot slot
Ik vind het een mooi gegeven dat kleuren op den duur veranderen en vervagen. Niets in de natuur – of het leven – blijft voor eeuwig hetzelfde. En ik zie het natuurlijk verven als een blijvend proces van leren en uitproberen!
Idee of suggestie?
Ik wil nieuwsgierig blijven naar nieuwe ideeën, manieren en mogelijkheden om verf en inkt te maken die ik passend vind bij mijn manier van werken. Heb je een idee of suggestie? Leuk! Mail me vooral.
© Foto: Liesbeth Paardekooper